İstanbul Silivri’de meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki depremin ardından e-ticaret sitelerinde çadır fiyatlarında büyük bir artış yaşandı. Vatandaşların acil ihtiyaçlarını fırsata çeviren bazı satıcılar, çadır fiyatlarını bir günde 8.500 TL’ye kadar artırdı. TÜKONFED Başkanı Aydın Ağaoğlu, bu durumu “felaket vurgunculuğu” olarak nitelendirerek tüketicileri uyardı.
1 Günde Binlerce Liralık Zam
23 Nisan’da 25.415 TL’den satışta olan 10 kişilik bir aile çadırının fiyatı, İstanbul Silivri’de meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki depremin ardından 33.915 TL’ye çıkarıldı. Sadece 24 saat içinde yapılan 8.500 TL’lik artış, vatandaşların büyük tepkisini çekti.
Benzer şekilde:
- 6 kişilik çadır: 9.999 TL → 10.999 TL
- 3 kişilik çadır: 6.615 TL → 7.350 TL
Deprem sonrası artan talep, satıcılar tarafından fırsata çevrilirken, birçok çadır modeli de yoğun ilgi nedeniyle kısa sürede tükendi.
Vatandaş Panikte
Silivri merkezli depremin ardından İstanbul genelinde büyük bir panik yaşandı. Vatandaşlar sarsıntının ardından kendilerini sokaklara atarken, geceyi geçirmek için parklara ve açık alanlara yöneldi. Deprem endişesiyle güvenli konaklama çözümleri arayan vatandaşların öncelikli tercihi çadırlar oldu.
Bu yoğun talep, bazı satıcıların çadır, düdük, el feneri ve deprem çantası gibi ürünlerde fahiş fiyat artışı yapmasına neden oldu.
"Bunlar Felaket Vurguncuları!"
Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkanı Aydın Ağaoğlu, konu hakkında yaptığı açıklamada çok sert konuştu:
“Bunlar felaket vurguncuları. Deprem korkusunu fırsata çeviren bu kişiler, depremden önceki fiyatların iki, üç katını istiyor. Bu haksız kazançtır, ahlaki değildir. Vatandaşlarımız uyanık olmalı ve bu satıcıları Ticaret Bakanlığı’na şikâyet etmelidir.”
Ağaoğlu ayrıca Alo 175 Tüketici Hattı'nın 7 gün 24 saat hizmet verdiğini ve vatandaşların ellerinde delil olması halinde şikâyetlerini kolaylıkla iletebileceklerini belirtti.
Fahiş Fiyat Artışına Karşı Yasal Yaptırımlar Kapıda
Ağaoğlu’nun açıklamalarına göre, Türk Ceza Kanunu’nun 237. maddesi uyarınca, bu tür fiyat manipülasyonları “fiyat etkileme suçu” kapsamına giriyor ve 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası öngörüyor.
Ayrıca Ticaret Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Haksız Fiyat Artışı Değerlendirme Kurulu, idari para cezaları uygulayabiliyor.
Vatandaşlara Çağrı: Ekran Görüntüsü Alın, Şikâyet Edin
TÜKONFED Başkanı, vatandaşlara şu çağrıyı yaptı:
“Bazı e-ticaret siteleri fiyatların haftalık veya aylık değişimini grafiklerle gösteriyor. Bu grafiklerden faydalanarak, fiyat artışının belgelerini (ekran görüntüsü gibi) alın. Fotoğraflar ve fiyat bilgileri ile birlikte Haksız Fiyat Artışı Değerlendirme Kurulu’na internet üzerinden başvuru yapabilirsiniz.”
Tüketici Hakları Ne Diyor?
Tüketici Evrensel Hakları arasında "bilgi edinme" hakkı yer alıyor. Bu hak doğrultusunda, vatandaşlar alışveriş yaptıkları satıcıların kimliğini öğrenme ve gerekirse alışveriş yapmama hakkına sahip.
Ayrıca Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Ticaret Bakanlığı düzenlemeleri sayesinde, fahiş fiyat artışı yapan satıcılar tespit edilip kamuoyuna açıklanabiliyor.
Deprem ve Sonrası İçin Tüketiciye Öneriler:
- Çadır, el feneri, düdük, deprem çantası gibi ürünlerin fiyatlarını karşılaştırın.
- E-ticaret sitelerindeki fiyat geçmişini inceleyin.
- Ekran görüntüsü alın, fiyat değişikliklerini belgeleyin.
- Alo 175 Tüketici Hattı’na bildirimde bulunun.
- Haksız Fiyat Artışı Değerlendirme Kurulu’na online başvuru yapın.
Deprem, toplumsal dayanışma gerektiren bir felakettir. Bu tür dönemlerde halkın korkularını sömüren ve acil ihtiyaç ürünlerini fahiş fiyatla satan kişi ve kurumlar, yalnızca etik dışı davranmakla kalmaz, aynı zamanda suç da işlemiş olurlar.
Vatandaşlar bilinçli hareket ederek, fiyat vurguncularına karşı birlikte durmalı ve gerekli mercilere şikâyetlerini iletmelidir.
