Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Kasım ayı verilerini değerlendirdi. Çandır, “Kasım ayı Tarım-GFE aylık 1,41 olarak açıklandı. Bu rakam, endeksin ölçüldüğü 2015 yılından bu yana Kasım ayları ortalamasının (%2,22) altında kalarak olumlu bir gelişme göstermiştir” dedi.
Yıllık olarak girdiler yavaşladı
Çandır, Kasım ayında yıllık tarımsal girdi maliyeti artış oranının %32,92 olduğunu belirterek, “Bu oran, son 9 yılın Kasım ayları ortalamasının (%33,57) altında kalmıştır. Hem aylık hem de yıllık bazda tarım girdi maliyetleri, uzun vadeli ortalamaların altına gerilemiştir” ifadelerini kullandı.
Alt Kalemlerde Dikkat Çeken Değişimler
Tarım-GFE’nin alt kalemlerindeki artışlara dikkat çeken Çandır, enerji, gübre ve yem gibi kalemlerdeki değişimlerin sektörü doğrudan etkilediğini söyledi. Kasım ayında:
- Yem fiyatları aylık %2,36, yıllık %33,25 arttı.
- Tohum fiyatlarında yıllık %53,35’lik artış görüldü.
- Enerji maliyetleri yıllık %19,27 artarken, gübre maliyetleri %17,85 yükseldi.
Üreticiler Lehte Durum Yaşıyor
Çandır, Kasım ayında üretici lehine bir dönüş yaşandığını belirtti. Tarımsal üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE), Kasım ayında aylık %8,88 artışla son 10 yılın ortalamalarının üzerinde açıklandı. “Bu durum, üreticilerin uzun süredir aleyhine seyreden eğilimin değiştiğine işaret etmektedir” dedi.
Tüketici Enflasyonu ve Üretici Üzerindeki Etkisi
Kasım ayında tüketici enflasyonu (TÜFE), yıllık %47,09 olarak açıklanırken, gıda enflasyonu %48,57 oldu. İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki yıllık artış ise %59,79 olarak kaydedildi. Çandır, tüketici tarafındaki bu yüksek oranların, tarım sektöründeki enflasyon baskısının tüketiciye yansıdığını ortaya koyduğunu söyledi.
Sürdürülebilirlik İçin Fiyat Dengesi Şart
Tarım maliyetleri ve fiyat artışları arasında denge kurulmasının önemine değinen Çandır, şu çağrıda bulundu: “Üretici fiyatlarının girdi maliyetlerinden yüksek seyretmesi, tarım sektöründe sürdürülebilirliği sağlamak açısından kritik bir rol oynamaktadır.”
