Antalya'nın Akseki ve İbradı ilçelerinde geleneksel pekmez yapım süreci tüm hızıyla devam ediyor. Yüzyıllardır süregelen bu geleneksel yöntem, sadece lezzetiyle değil, bölge ekonomisine sağladığı katkılarla da dikkat çekiyor.
Geleneksel Pekmez Yapımında Zaman ve Sabır
Akseki ve İbradı’da üzümler özenle seçilip ezildikten sonra şırası elde ediliyor. Bu şıra, bakır kazanlarda 4-5 saat boyunca odun ateşinde kaynatılarak pekmez haline getiriliyor. Bu süreçte şıranın kıvamını alması ve köpürmesi sağlanıyor. 5 kilogram üzümden sadece 1 kilogram pekmez elde edilebiliyor. Pekmezin kilogram fiyatı ise 250-300 TL arasında değişiyor.
Özel Toprak ve Meşe Külü ile Lezzet Katkısı
Akseki’nin Taşlıca Mahallesi’nden bağcılık yapan Fatma Pınarbaşı, pekmez yapımında kullanılan özel Çimi Mahallesi'ne özgü beyaz toprağın şıranın asidini alarak tatlandırdığını belirtiyor. Bu toprak, şıranın burukluğunu alarak pekmeze eşsiz bir lezzet kazandırıyor.
Ailevi Yardımlaşma ve Geleneksel Yöntemler
Antalya’da yaşayan Asalet Karakaş, her yıl bağ bozumu ve pekmez yapımına yardımcı olmak için İbradı’nın Ürünlü köyüne geliyor. Karakaş, “Bağ bozumu ve pekmez yapımı sadece bir iş değil, aynı zamanda bir yardımlaşma etkinliğidir. Anneme ve babama yardım etmek için buradayım” diyor.
Ürünlü Köyü: Pekmez, İncir ve Mimarisiyle Ünlü
Ürünlü köyü, üzüm pekmezi, inciri ve kendine özgü mimarisiyle tanınıyor. Bağ bozumu sırasında üzümler toplanıp yıkanıyor, ardından meşe ağacından yapılmış özel bir düzenekte eziyor. Elde edilen üzüm suyu kazanlarda kaynatılarak pekmez haline getiriliyor. Kaynatma işlemi sırasında meşe külü eklenerek tatlandırma sağlanıyor.
Sirkeler ve Posaların Değerlendirilmesi
Üzüm posaları da değerlendiriliyor. Sıkılan üzümlerin posaları, sıcak tutulup birkaç gün sonra üzüm sirkesi haline getiriliyor. Bu sirke hem sofralarda kullanılıyor hem de turşu yapımında kullanılıyor.
Ormana'nın Meşhur Üzümü
İbradı’nın Ormana mahallesinde pekmez üretimi yapan Naime İnan, Ormana’nın kendine has üzüm bağları ile ünlü olduğunu belirtiyor. Üzüm şırası bakır tavalarda 4-5 saat kızgın ateşte kaynatılarak pekmez haline getiriliyor. İnan, bu zahmetli süreçte dikkatli olmanın önemine vurgu yapıyor.
