Muğla’nın Yatağan ilçesindeki Yayla Mahallesi, mübadele öncesi Rum yerleşimi olarak biliniyor ve burada yer alan tarihi kiliseler, define avcılarının hedefi olmaya devam ediyor. Yayla Mahallesi’nde bulunan Değirmendere Kilisesi, defineciler tarafından büyük oranda tahrip edilirken, bir diğer tarihi kilise olan Yayla Kilisesi ise uzun yıllardır bakımsızlık nedeniyle harabe haline gelmiş durumda.
Yatağan Yayla Mahallesi'ndeki Kiliseler Koruma Altında Olmasına Rağmen Tehdit Altında
Yayla Mahallesi'nde yer alan ve tescillenmiş iki tarihi kilise, zaman içinde hem define avcılarının saldırısına uğramış hem de doğanın tahribatına maruz kalmış. Yayla Kilisesi, 1994 yılında İzmir 2 No’lu Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından tescillenmişken, Değirmendere Kilisesi ise 2011 yılında Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından tescillenmişti. Her iki kilise de tarihi öneme sahip olmakla birlikte, şu anda büyük bir tehdit altında bulunuyor.
Define Avcıları ve Bakımsızlık Kiliseleri Harabe Haline Getirdi
Değirmendere Kilisesi, Köklük ve Yayla mahalleleri arasındaki yol üzerinde yer alırken, defineciler tarafından adeta delik deşik edilmiş. Vadiye bakan uçurum üzerinde bulunan bu kilise, definecilerin kazılarına hedef olmanın yanı sıra, yakınlarda yapılan Yayla Barajı nedeniyle toprak kayması riskiyle de karşı karşıya. Diğer yandan Yayla Mahallesi içindeki Yayla Kilisesi'nin kuzey cephesi tamamen yıkılmış durumda ve kilisenin içi ise ağaçlar ve otlarla kaplanmış.
Yatağan Yayla Mahallesi: Tarihi Zenginlik ve Kültürel Miras
Araştırmacı yazar Tarcan Oğuz, Yatağan’ın Yayla Mahallesi'nin, Osmanlı döneminde önemli bir Rum yerleşimi olduğunu belirtti. Oğuz, "Bu köyde, geçmişte büyük bir Rum yerleşimi vardı ve burada iki önemli kilise bulunuyor. Ancak ne yazık ki bu kiliseler bakımsızlık ve define avcılarının saldırıları nedeniyle büyük zarar gördü. Zamanında bu köyde yaşayan Rumlar, mübadele sonrası Yunanistan'a göç ettiler. Ancak köyde hala Rumlardan kalan mezarlar, evler ve diğer kültürel miraslar mevcut. Bu alanlarda zaman zaman kaçak kazılar yapılıyor ve bu tarihi yapılar, koruma altında olmasına rağmen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya" dedi.
Oğuz ayrıca, bölgedeki define avcılarının yoğun olarak bu alanlara ilgi gösterdiğini, bazen yapılan incelemelerin de tahribatı engelleyemediğini ifade etti. Yayla Mahallesi’ndeki bu tarihi yapılar, zamanla bakımsızlık ve kaçak kazılar nedeniyle büyük bir kültürel kayba uğruyor.
Yatağan’daki Tarihi Kiliselerin Geleceği Belirsiz
Yayla Mahallesi’ndeki Değirmendere ve Yayla Kiliseleri, bölgenin kültürel mirası için büyük öneme sahip olmasına rağmen, hem definecilerin hem de doğanın tahribatına uğramış durumda. Yıllardır bakımsız bırakılan bu kiliselerin, bölgedeki yerel yönetimler tarafından korunması ve restorasyonu gerektiği açıkça görülüyor. Tarihi ve kültürel mirası korumak için adımlar atılmadığı takdirde, bu değerli yapılar tamamen yok olma riskiyle karşı karşıya kalacak.
