Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün iş birliğiyle ABD Manhattan Bölge Savcılığı ve ABD İç Güvenlik ve İstihbarat Birimi (HSI) tarafından gerçekleştirilen soruşturmalar sonucunda tarihleri Bakır Çağı'ndan Roma Dönemi'ne kadar uzanan 42 adet kültür varlığının iadesi gerçekleşti. Eserler arasında 1960’lı yıllarda yurt dışına kaçırılan, Burdur ilinde bulunan Boubon Antik Kenti kökenli Roma heykeltıraşlığının önemli eserleri arasında gösterilen bronz eserler de yer alıyor.
Burdur Valisi Türker Öksüz, Antalya Valisi Hulusi Şahin ve Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un katılımıyla Antalya Arkeoloji Müzesi'nde bir basın toplantısı düzenlendi. Toplantıda, Amerika ve İngiltere'den geri iadesi sağlanan 42 tarihi eser tanıtıldı.
Programda Kibyra Kazı Başkanı Doç. Dr. Şükrü Özüdoğru'da konuşma yaptı.
"Müzede oluşturulan alanda sergilenen eserlerin arasında Burdur Boubon Antik Kenti kökenli Roma İmparatoru Caracalla'nın genç ve yaşlı halini tasvir eden başlar, bronz kadın büstü ve erkek mask da bulunuyor. Ayrıca 6 bin yıl öncesine tarihlenen Kilia idolleri başları, İngiltere'den getirilen Boubon Antik Kenti kökenli MS 2. yüzyıla tarihlenen anıtsal imparator heykeli de yer alıyor.
İadesi sağlananlar arasında yer alan Boubon Antik Kenti kökenli eserler Anadolu’da Roma Dönemi heykeltıraşlığının önemli eserleri arasında gösteriliyor. Özellikle Genç Caracalla ve Olgun Caracalla başları antik kentin tanrılaştırılan imparatorların heykellerinin dikildiği kutsal alanda (Sebasteion) yer alan heykellere ait olması bakımından da ayrı bir önem taşıyor.
Ayrıca İlimiz Boubon Antik Kentinden kaçırılan, Sebasteion yapısına ait 2 adet bronz heykel olan Lucius Verus ile Septimius Severus'unda 2022 yılında ve 2023 yılı Mart ayında yapılan çalışmalar sonucunda Türkiye’ye iadesini sağlanmıştı."
Titiz araştırmalar ve iş birliği
Eserlerin dönüşü, karşılıklı iş birliği sayesinde mümkün oldu. ABD’de çeşitli müzeler ve özel koleksiyonlarda bulunan Anadolu kökenli eserlerle ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığınca delil toplama, arşiv araştırması, eski fotoğraf ve görsellerin tespiti gerçekleştirilerek ABD Manhattan Bölge Savcılığı ve ABD İç Güvenlik ve İstihbarat Birimi ile paylaşıldı. Yapılan soruşturmalar neticesinde iki ülke arasındaki iş birliği sayesinde eserler yurda döndü. Ayrıca bu eserlerden İngiltere’den iadesi sağlanan anıtsal bronz imparator heykelinin bir koleksiyonerin gösterdiği hassasiyet ve etik yaklaşım sayesinde iadesi sağlandı. Bu tutumun, koleksiyonerlerin yasa dışı kültür varlığı ticaretine karşı yapılan mücadeledeki iş birliğine örnek teşkil etmesi bekleniyor.
Anadolu’nun kültürel kimliğini yansıtan eserler
İadesi sağlanan eserler arasında, anıtsal bronz imparator heykeli, gerçek boyutlu heykellere ait bronz baş ve vücut parçaları, figürin ve eserler, Frigya tipi miğferler, pişmiş toprak kaplar yer alıyor. ABD’den iadesi sağlanan 41 eserin dışında Manhattan Bölge Savcılığı ile sürdürülen başarılı çalışmaların uluslararası basına yansımasıyla, Christie’s Müzayede Evi tarafınca 2011 yılında gerçekleştirilen müzayedede bir koleksiyoncu tarafından satın alınarak İngiltere’de muhafaza edilen Boubon Antik Kenti kökenli bronz imparator heykeli de eserin yasa dışı kökeninden haberdar olan koleksiyoner tarafından iyi niyet çerçevesinde ülkemize gönüllü olarak iade edildi. 42 eser için Antalya Müzesinde serginin açılış töreni düzenlendi.
